Marrëveshje historike mes Izraelit dhe Egjiptit, vlera e kontratës 35 miliardë dollarë

Kryeministri izraelit Benjamin Netanyahu njoftoi një marrëveshje gazi prej 35 miliardë dollarësh me Egjiptin të mërkurën në mbrëmje, ndërsa SHBA-të shtyjnë përpara një samit midis udhëheqësve të të dy vendeve, raporton CNN, përcjell Periskopi.

Në një deklaratë televizive, Netanyahu e përshëndeti marrëveshjen si “marrëveshjen më të madhe të gazit në historinë e Izraelit”. Ai tha se marrëveshja vlerësohej në 112 miliardë shekel (rreth 34.6 miliardë dollarë).

Marrëveshja përfshin kompaninë amerikane të energjisë Chevron dhe do të furnizojë me gaz Egjiptin.

“Kjo marrëveshje e forcon shumë statusin e Izraelit si një fuqi rajonale energjetike dhe kontribuon në stabilitetin në rajonin tonë. Ajo inkurajon kompanitë e tjera të investojnë në eksplorimin e gazit në ujërat ekonomike të Izraelit”, tha Netanyahu.

Sipas një burimi izraelit të njohur me çështjen, Izraeli e kishte vonuar miratimin zyrtar të marrëveshjes për muaj të tërë, duke u rrëzuar përfundimisht nën presionin e administratës Trump.

Presidenti i SHBA-së, Donald Trump, është përpjekur të organizojë një samit midis Netanyahut dhe presidentit egjiptian Abdel Fattah el-Sisi, ndërsa synon marrëveshje rajonale paqeje dhe një zgjerim të Marrëveshjeve të Abrahamit.

Egjipti ka thënë se marrëveshja e gazit me Izraelin është rreptësisht një transaksion tregtar, i përfunduar vetëm mbi baza ekonomike dhe investimi, pa motivime politike.

Marrëveshja “nuk përfshin asnjë dimension apo mirëkuptim politik”, tha Diaa Rashwan, kryetar i Shërbimit Shtetëror të Informacionit të Egjiptit, në një deklaratë të enjten.

“Marrëveshja përputhet me qëllimet më të gjera strategjike të Egjiptit, veçanërisht me objektivin e vendit për të përforcuar pozicionin e tij si qendra kryesore rajonale e tregtimit të gazit në Mesdheun Lindor”, shtoi Rashwan.

Rashwan pohoi qëndrimin e vendosur të Egjiptit ndaj kauzës palestineze, duke nënvizuar mbështetjen e palëkundur të vendit për të drejtat legjitime të popullit palestinez.

Izraeli dhe Egjipti nënshkruan një marrëveshje paqeje historike në vitin 1979, por udhëheqësit e vendeve nuk janë takuar publikisht për gati një dekadë.

Një burim i dytë izraelit tha se njoftimi nga Netanyahu ishte pjesë e një përpjekjeje për të hedhur themelet për një takim të mundshëm midis Netanyahut dhe Sisit.

Netanyahu do të udhëtojë për në Shtetet e Bashkuara më vonë këtë muaj për t’u takuar me Trump në Mar-a-Lago.

Netanyahu ishte planifikuar të merrte pjesë shkurtimisht në samitin e paqes në Sharm el-Sheikh të Egjiptit në tetor me Trumpin, përpara se të tërhiqej papritur.

Egjipti ka luajtur një rol kyç në përpjekjet e ndërmjetësimit gjatë gjithë luftës në Gaza, por marrëdhëniet midis Netanyahut dhe Sisit kanë qenë prej kohësh të tensionuara.